Na warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych zaprezentowano raport „Reskilling” na temat przebranżawiania się polskich pracowników. Prezentacji towarzyszyła debata „Reskilling pracowników, odpowiedzialność społeczna firm czy rozwiązanie na brak specjalistów?”, w której wzięła udział Barbara Socha, pełnomocnik rządu ds. polityki demograficznej.
Z raportu wynika, że choć ponad 62 proc. firm bardzo korzystnie ocenia reskilling, to bariery i ograniczenia powodują, że tylko 6 proc. pracowników zostało przekwalifikowanych. W rekomendacjach podkreślono, że jeśli polskie firmy nie zaczną działać na rzecz podnoszenia kwalifikacji swoich pracowników, to ich pozycja na świecie znacząco osłabnie.
Nadążać za rynkiem
Reskilling to jeden ze sposobów na to, by nadążać za rynkiem, za tym, co się dzieje w gospodarkach, za tym, co się dzieje na świecie – zwróciła uwagę podczas debaty wiceminister Barbara Socha.
Dodała, że środki finansowe z funduszu pracy są przekierowane na aktywizację osób biernych, a to czasami łączy się z jakimiś rodzajami reskillingu.
Panowie gorzej wykształceni
Wiceminister Socha przypomniała, że wśród młodych ludzi wyższe wykształcenie ma ponad połowa kobiet i tylko 30 proc. mężczyzn, mamy więc dużą lukę edukacyjną.
Jest ogromna szansa na to, żeby nadążając za nowoczesnymi technologiami, nowoczesnymi sektorami, które się szybko rozwijają, również mężczyznom dać lepsze możliwości, jeśli chodzi o ścieżkę kształcenia – podkreśliła wiceminister.
Panie wracają do pracy
Nawiązała też do sytuacji kobiet, które na dłuższy czas wycofały się z rynku pracy, żeby poświęcić się życiu rodzinnemu.
Kobiety mają różne etapy w życiu. To, że przez jakiś czas chcą „work-life balance” przesunąć w stronę rodziny, nie wyklucza tego, że za kilka lat przesuną „suwak” w drugą stronę. Ale powinniśmy upowszechniać pracę także na część etatu – tłumaczyła wiceminister Socha.
Mieszkania chronione umożliwiają osobom z niepełnosprawnościami możliwie niezależne i samodzielne funkcjonowanie, przyczyniają się także do poprawy jakości życia w ich środowisku lokalnym. – W 2023 r. dzięki dofinansowaniu państwa powstanie 61 kolejnych mieszkań chronionych zapewniających miejsca dla 153 osób. Kwota dofinansowania dla samorządów na ten cel to blisko 13 mln zł – wskazuje minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.
Prowadzenie i zapewnienie miejsc w mieszkaniach chronionych jest zadaniem własnym o charakterze obowiązkowym gminy oraz powiatu. Samorządy mogą jednak liczyć na dofinansowanie ze środków budżetu państwa.
W ramach programu Za życiem, który jest realizowany od 2017 r., dofinansowanie może wynieść do 80 proc. kosztów realizacji całego przedsięwzięcia. Środki mogą być przeznaczone na przebudowę, remont czy zakup wyposażenia w lokalach należących już do jednostek samorządu terytorialnego, jak również budowę budynku czy zakup lokalu.
61 nowych mieszkań chronionych w 2023 r.
W 2023 roku dzięki dofinansowaniu państwa ma powstać 61 nowych mieszkań chronionych dla 153 osób ze znacznym lub umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. 31 jednostek samorządu terytorialnego otrzyma na ten cel 12,9 mln zł – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.
Jak zaznacza, nowotworzone mieszkania chronione umożliwią niezależne oraz samodzielne funkcjonowanie osób w nich zamieszkujących, odpowiednio do ich możliwości i potrzeb oraz przyczynią się do poprawy jakości życia w ich środowisku lokalnym.
Rozwój takiej formy usług służy procesowi odchodzenia od organizowania usług świadczonych wobec osób niesamodzielnych w dużych instytucjach np. domach pomocy społecznej, na rzecz form kameralnych, rodzinnych i środowiskowych – wyjaśnia minister Maląg.
Kolejne mieszkania dla osób z niepełnosprawnościami
W latach 2017-2021 w ramach programu Za życiem powstało 189 mieszkań chronionych zapewniających miejsca dla 657 osób z niepełnosprawnościami. W roku 2022 przekazano środki na utworzenie 48 mieszkań chronionych na 147 miejsc.
Dzisiaj w całej Polsce funkcjonuje 1475 mieszkań chronionych z miejscami dla 4,5 tys. osób. W 2017 r. było to odpowiednio 677 mieszkań i 2863 miejsca.
29 projektów otrzyma dofinansowanie w ramach tegorocznej edycji Programu na rzecz zatrudnienia socjalnego. Wsparcie w projektach otrzyma blisko 891 uczestników, należących do grupy osób zagrożonych wykluczeniem społecznym. Budżet programu w 2023 r. to 3 mln zł.
Resortowy Program na rzecz zatrudnienia socjalnego na lata 2023-2025 wspiera podmioty zatrudnienia socjalnego, czyli centra i kluby integracji społecznej, by mogły podnosić jakość swojej oferty na rzecz osób zagrożonych wykluczeniem społecznym.
Przeciwdziałanie marginalizacji i wykluczeniu społecznemu to szczególna misja. Służą jej m.in. centra oraz kluby integracji społecznej. W ramach tegorocznej edycji Programu na rzecz zatrudnienia socjalnego dofinansowanie otrzymało 29 projektów na kwotę ok. 3 mln zł – mówi wiceminister i pełnomocnik rządu ds. ekonomii społecznej Anita Czerwińska.
Program składa się z trzech priorytetów:
dostosowania oferty podmiotów zatrudnienia socjalnego do nowych uwarunkowań społeczno-gospodarczych,
zwiększania szans na zatrudnienie osób korzystających ze wsparcia PZS,
profesjonalizacji PZS przez umożliwianie współpracy i wymiany doświadczeń tych podmiotów oraz wspieranie rozwoju zawodowego ich pracowników.
Program cieszył się dużym zainteresowaniem, złożono łącznie 108 ofert. To pokazuje, że jest zapotrzebowanie na działania i podnoszenie jakości oferty centrów i klubów integracji społecznej – wskazuje wiceminister Anita Czerwińska.
Dalsze etapy procedury
Podmioty, których oferty otrzymały dofinansowanie, zostaną w najbliższych dniach poinformowane drogą mailową, na adresy wskazane w ofertach, o dalszych etapach procedury zmierzającej do zawarcia umów o dofinansowanie.
Prezydent Andrzej Duda podpisał ustawę wprowadzającą na stałe pracę zdalną do Kodeksu pracy. Uregulowano także kwestie kontroli trzeźwości pracowników. – To ważny krok w kierunku tworzenia nowoczesnego rynku pracy, odpowiadającego na zmieniające się potrzeby zarówno pracodawców, jak i pracowników, również pracowników będących rodzicami – mówi minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.
Podpisana przez prezydenta Andrzeja Dudę ustawa wprowadza definicję pracy zdalnej polegającej na wykonywaniu pracy całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą. Określa także zasady jej wykonywania.
Przepisy przewidują zarówno pracę zdalną całkowitą, jak i hybrydową, czyli wykonywaną częściowo w domu, a częściowo w firmie, stosownie do potrzeb konkretnego pracownika i pracodawcy. Będzie mogła być uzgodniona i przy zawieraniu umowy o pracę, i później, już w trakcie zatrudnienia. W każdej chwili będzie też można powrócić do tradycyjnej pracy – wskazuje minister rodziny i polityki społecznej Marlena Maląg.
Dla kogo praca zdalna?
Zgodnie z nowymi przepisami pracodawca będzie musiał uwzględnić wniosek o pracę zdalną złożony przez:
pracownika–rodzica dziecka m.in. legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności albo orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności,
pracownicę w ciąży,
pracownika wychowującego dziecko do 4. roku życia,
pracownika sprawującego opiekę nad innym członkiem najbliższej rodziny lub inną osobą pozostającą we wspólnym gospodarstwie domowym, posiadającymi orzeczenie o niepełnosprawności albo o znacznym stopniu niepełnosprawności.
Odmowa będzie możliwa tylko w sytuacji, gdy ze względu na rodzaj lub organizację pracy nie będzie możliwe jej wykonywanie zdalnie.
Okazjonalna praca zdalna
Praca zdalna okazjonalna będzie udzielana na wniosek pracownika (niewiążący, pracodawca będzie mógł odmówić jego uwzględnienia) w wymiarze 24 dni w roku kalendarzowym. Z uwagi na jej szczególny charakter, nie będą stosowane niektóre przepisy dotyczące pracy zdalnej (np. obowiązek zapewnienia materiałów i narzędzi pracy).
Kontrola trzeźwości pracowników
W Kodeksie pracy zostanie wprowadzony zakaz dopuszczania do pracy pracownika nietrzeźwego lub będącego pod wpływem tzw. narkotyków.
Nietrzeźwość pracownika będzie mogła być stwierdzona na dwa sposoby:
w razie uzasadnionego podejrzenia, że pracownik stawił się do pracy pod wpływem alkoholu albo pił alkohol w pracy (np. zatacza się) – badanie trzeźwości będzie mogła przeprowadzić policja (dotyczy to wszystkich pracowników),
w przypadku określonych w przepisach wewnątrzzakładowych kategorii pracowników pracodawca będzie mógł przeprowadzić samodzielną, prewencyjną kontrolę trzeźwości nawet gdy pracownik nie okazuje oznak bycia pod wpływem alkoholu.
Analogiczne zasady będą stosowane do sprawdzania czy pracownik nie jest pod wpływem narkotyków.
Samodzielna, prewencyjna kontrola trzeźwości pracowników przez pracodawcę
Kontrolą trzeźwości przeprowadzaną samodzielnie pracodawca będzie mógł objąć tylko takich pracowników, których praca stwarza zagrożenie dla życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub dla mienia (jakiegokolwiek, nie tylko mienia pracodawcy).
Będzie to prewencyjna kontrola, tj. taka, która będzie przeprowadzana co do zasady wobec pracowników niewykazujących oznak nietrzeźwości. Będzie ona również mogła być przeprowadzana samodzielnie przez pracodawcę, w przypadku gdy pracownicy objęci tą kontrolą będą wykazywali oznaki nietrzeźwości.
Na żądanie pracodawcy lub pracownika będzie mogła być wezwana policja, aby przeprowadziła badanie stanu trzeźwości pracownika.
Wprowadzenie kontroli trzeźwości, grupy pracowników objętych taką kontrolą i sposób jej przeprowadzania pracodawca będzie ustalał w akcie wewnątrzzakładowym np. regulaminie pracy lub obwieszczeniu.
Analogiczne zasady postępowania będą obowiązywały w przypadku kontroli na obecność w organizmach pracowników środków działających podobnie do alkoholu (narkotyków).
Od 1 lutego można składać wnioski o dofinansowanie z programu wieloletniego na rzecz Osób Starszych „Aktywni+” na lata 2021–2025 – Edycja 2023. Organizacje pozarządowe oraz instytucje prowadzące działalność pożytku publicznego mogą ubiegać się o dofinansowanie zadań publicznych kwotą od 25 tys. do 250 tysięcy zł.
Program „Aktywni+” to rządowy Program dotacyjny dla organizacji sektora pozarządowego, realizowany przez Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej.
Dzięki programowi dofinansowane są projekty służące zwiększeniu uczestnictwa osób starszych we wszystkich dziedzinach życia społecznego.Realizowane projekty urozmaicą życie codzienne osób starszych oraz zapewnią im w pełni bezpieczne i różnorodne formy aktywności dostosowane do ich potrzeb i możliwości – powiedział wiceminister Stanisław Szwed.
W dniach 2, 9 i 15 lutego zaplanowano spotkania informacyjne dotyczące bieżącej edycji, które przeznaczone są dla organizacji, zamierzających ubiegać się o środki w ramach tegorocznego naboru. Spotkania odbędą się w formule online za pośrednictwem platformy Microsoft Teams. Zgłoszenia można przesyłać na adres mailowy: aktywni@mrips.gov.pl.
Finanse
W latach 2021–-2025 na finansowanie programu przeznaczono środki finansowe w wysokości 200 mln zł (40 mln zł rocznie). W ramach Programu „Aktywni+” Edycja 2021 oraz 2022 Minister Rodziny i Polityki Społecznej przekazał beneficjentom dotacje na łączną kwotę 77 597 946, 63 zł. Umowy na realizację zadań publicznych podpisało 630 podmiotów. Z dofinasowania skorzystało 622 630 odbiorców ostatecznych, w tym 103 908 osób niepełnosprawnych.
4 priorytety Programu:
Aktywność społeczna obejmuje działania mające na celu zwiększenie udziału osób starszych w aktywnych formach spędzania czasu wolnego, wspieranie niesamodzielnych osób starszych i ich otoczenia w miejscu zamieszkania, rozwijanie wolontariatu osób starszych w środowisku lokalnym oraz zwiększenie zaangażowania osób starszych w obszarze rynku pracy.
Partycypacja społeczna przyczynia się do wzmocnienie samoorganizacji środowiska osób starszych oraz zwiększenia wpływu osób starszych na decyzje dotyczące warunków życia obywateli.
Włączenie cyfrowe obejmujące działania na rzecz zwiększania umiejętności posługiwania się nowoczesnymi technologiami i korzystania z nowych mediów przez osoby starsze, a także upowszechnianie i wdrażanie rozwiązań technologicznych sprzyjających włączaniu społecznemu oraz bezpiecznemu funkcjonowaniu osób starszych.
Przygotowanie do starości realizowane poprzez wzmacnianie trwałych relacji międzypokoleniowych, kształtowanie pozytywnego wizerunku osób starszych oraz zwiększanie bezpieczeństwa seniorów.
Terminy i wkład własny
Zadania będą realizowane na podstawie umów jednorocznychod 1 kwietnia 2023 r. do 31 grudnia 2023 r. Podmioty składające ofertę współfinansowaną w ramach Programu będą zobowiązane do przedstawienia wkładu własnego w wysokości co najmniej10% wartości dotacji.Podmioty będą mogły złożyć jedną ofertę w ramach ogłoszonego konkursu, wyłącznie w wersji elektronicznej w GeneratorzeOfert (https://das.mrips.gov.pl/).
To jedna z najważniejszych zmian. Łączny wymiar urlopu rodzicielskiego dla obojga rodziców będzie wynosił do 41. tygodni (w przypadku urodzenia jednego dziecka przy jednym porodzie) albo do 43. tygodni (w przypadku porodu mnogiego). W jego ramach nieprzenaszalną część określono na 9 tygodni dla każdego z rodziców.
Dodatkowy urlop opiekuńczy
Ustawa wprowadza dodatkowy urlop opiekuńczy w celu zapewnienia opieki nad członkiem rodziny, który wymaga wsparcia z poważnych względów medycznych. Urlop ten będzie bezpłatny i będzie przysługiwał pracownikom w wymiarze 5 dni w roku kalendarzowym.
Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej
Wprowadzamy także zwolnienie od pracy z powodu działania siły wyższej w pilnych sprawach rodzinnych spowodowanych chorobą lub wypadkiem,. Zwolnienie to będzie przysługiwało w wymiarze 2 dni albo 16 godzin w roku kalendarzowym. Za czas tego zwolnienia pracownik zachowa prawo do połowy wynagrodzenia.
Elastyczna organizacja pracy
Szersze stosowanie elastycznej organizacji pracy, tj. praca zdalna, elastyczny rozkład czasu pracy, a także praca w niepełnym wymiarze. Możliwość szerszego skorzystania z elastycznej organizacji pracy będzie przysługiwała rodzicom opiekującym się dzieckiem do 8 lat oraz opiekunom członków rodziny lub osób zamieszkujących we wspólnym gospodarstwie domowym – wymagających wsparcia z poważnych względów medycznych.
Jasne warunki zatrudnienia
Ustawa rozszerza zakres informacji o warunkach zatrudnienia pracownika – o dodatkowe elementy takie jak: informacje o szkoleniach zapewnianych przez pracodawcę oraz długości płatnego urlopu przysługującego pracownikowi.
Prawo do zmiany rodzaju umowy
Pracownik, który wykonywał pracę co najmniej 6 miesięcy, będzie miał prawo do wystąpienia o zmianę rodzaju umowy o pracę na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Taka możliwość będzie dostępna raz w roku kalendarzowym.
Zmiany w umowie o pracę na okres próbny
Umowę o pracę na okres próbny będzie można zawrzeć na okres nieprzekraczający: 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy, 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy.
